Styczniowy Indeks Percepcji Korupcji TI

💥 W styczniowym Indeksie Percepcji Korupcji Transparency International Polska otrzymała 56 punktów na 100.

❓ Jak odczytywać ten wynik?

📌 PERCEPCJA VS POZIOM
Dlaczego jest to indeks PERCEPCJI korupcji a nie POZIOMU korupcji?

Korupcja jest przestępstwem ukrytym. Wiemy o tych przypadkach, które zostały ujawnione, a nie znamy tych, które nie zostały wykryte. Jeżeli w państwie A wykryto 10 000 przypadków, a w B 20 000 przypadków – to nie musi wcale oznaczać, że kraj B jest bardziej skorumpowany. Może mieć po prostu lepsze organy ścigania.

Aby mierzyć poziom korupcji należy więc używać metod pośrednich: od badań socjologicznych po oceny funkcjonujących rozwiązań antykorupcyjnych. Dlatego w nazwie użyto terminu „percepcja”.

📌 DOBRE SZACUNKI
Skoro to indeks percepcji, to czy wyniki mają jakikolwiek związek z rzeczywistym poziomem korupcji?

Tak, mają, ale wyniki należy traktować jako szacunkowe. Gdy różnica między krajami wynosi kilka punktów – prawidłowym wnioskiem będzie, że te kraje mają PODOBNY poziom korupcji. Gdy różnica wynosi ponad 10 punktów – możemy powiedzieć który kraj jest BARDZIEJ skorumpowany.  

Możemy też zauważyć pewne prawidłowości. W krajach o wyniku powyżej 70 punktów (przykład: Niemcy) korupcja przestała być problemem społecznym. Obywatele czytają doniesienia o korupcji w elitach polityczno-biznesowych, ale sami nie muszą płacić łapówek w urzędach czy korzystając ze służby zdrowia.

W państwach o wynikach między 40 a 70 punktów (przykład: Polska) korupcja jest problemem społecznym i obywatelom zdarza się płacić łapówki lub być zmuszonym do ich płacenia. Jednak mimo wszystko instytucje państwowe i samorządowe działają także bez „posmarowania”, a korupcja w relacjach z obywatelami pozostaje węższym lub szerszym marginesem.

Kraje, w których wyniki są niższe niż 40 punktów (przykład: Ukraina) korupcja przeżarła struktury państwowe i tkankę społeczną. Załatwienie czegokolwiek za łapówkę jest częściej normą niż wyjątkiem. Płacenie i przyjmowanie łapówek jest „naturalnym” sposobem załatwiania spraw.

📌 TRENDY
Warto też zwracać uwagę na kilkuletnie TRENDY. Jeżeli wyniki punktowe rosną – to znaczy, że reformy antykorupcyjne działają i sytuacja się polepsza. Gdy wyniki spadają – to oznaka, że rozwiązania antykorupcyjne działają coraz słabiej.

Utworzenie CBA w 2006 roku dało Polsce wieloletni impuls do poprawy wyników. Jednak od kilku lat sytuacja się pogarsza. Bez nowych rozwiązań systemowych popartych wolą polityczną – ten trend będzie się utrzymywał.   

Maciej Wnuk